শংকা

শংকা
----------
অৱশেষত সেই দিন আহিল,
গেজেপা মৰা চুপহিৰ মাজৰ
শ্বাসৰুদ্ধ সময়বোৰ যেতিয়াই তাৰবাবে
বাহিৰৰ শংকাতকৈও
অধিক যন্ত্ৰণাকাতৰ হৈ পৰিছিল
তেতিয়াই ভয় আৰু শংকাৰ প্ৰাচীৰ ওফোৰাই
সি ফুলি উঠাৰ
সাহস গোটাই পেলালে
*******************

মূল:
Risk
-Anaïs Nin (১৯০৩-১৯৭৭ )
---------------
And then the day came,
when the risk
to remain tight
in a bud
was more painful
than the risk
it took
to Blossom.
--------------

* কবিতা অনুবাদৰ ধৃষ্টতা মোৰ নাই৷ সংলগ্ন আলোক-ছবিখন মই তোলা(বৰফৰ স্ফতিকাকাৰ আৱৰণভেদী ওলাই অহা কঁুহিপাত)৷ ছবিখন দেখি মনলৈ বহুভাৱ আহিল, হিমশীতল ঠাণ্ডাৰে বৰফাবৃত চৌপাশৰ মাজতো গছে-বিৰিখে কঁুহিপাত মেলি বসন্তলৈ প্ৰস্তুতি কৰিব খুজিছে৷ অনেক দিন শীতনিদ্ৰাত থাকি থাকি পৰিশ্ৰান্ত হৈ পৰাৰ পাছত যেন বাহিৰ প্ৰচণ্ড ঠাণ্ডাৰ শংকাকো নেওচি মুকলি বতাহ খাই বসন্তক আদৰণি জনোৱাৰ প্ৰত্যাহ্বান লৈছে৷
*অনেক দিন শোষণ-নিষ্পেষণ সহি সহি বিৰক্তি লগা সমাজো কেতিয়াবা এইদৰে এদিন বাহিৰৰ শংকাক নেওচি জাগি উঠিব পাৰে৷

ভাষা বিলুপ্তিৰ কিছু ভয়াবহ তথ্য : অসমীয়া ভাষালৈও আহিব নেকি অশনি সংকেত ?

ভাষা বিলুপ্তিৰ কিছু ভয়াবহ তথ্য : অসমীয়া ভাষালৈও আহিব নেকি অশনি সংকেত ?
-পংকজ বৰা

Institute for Endangered Languages নামৰ সংস্থাটোৱে শেহতীয়া ভাৱে   প্ৰকাশ কৰা গৱেষণাভিত্তিক প্ৰতিবেদনে এক ভয়াবহ বাৰ্তা বহন কৰিছে ৷  ভাষাবিলুপ্তিৰ ফালৰ পৰা অতিশয় স্পৰ্শকাতৰ অঞ্চলসমূহৰ ভিতৰত পৃথিৱীৰ উত্তৰ-পূৱ ভাৰতো এটা বিপদজনক অঞ্চল হিচাপে চিহ্নিত কৰিছে  ৷  ইউনেস্ক'ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত   Atlas of World's Languages in Danger ত ভাৰতবৰ্ষৰ ১৯৬ টা ভাষাৰ নাম উল্লেখ কৰিছে ৷ ইয়াৰে ৫ টা সম্পূৰ্ণ বিলুপ্ত হোৱা ভাষা আৰু ৪২ টা অতিশয় বিলুপ্তপ্ৰায় ৷ সম্পূৰ্ণ বিলুপ্ত হোৱা ভাষাকেইটা হৈছে আহোম, এন্ড্ৰ', চেংমেই, ৰাংকাছ্,  আৰু ট'লছা৷ ইয়াৰে প্ৰথম তিনিটাই উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ ভাষা৷ অতিশয় বিলুপ্তপ্ৰায়  ভাষা কেইটাৰে উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ ভাষা কেইটা হ'ল টাই ন'ৰা, টাই ৰং, ৰুগা, লাংগৰং, লামগং, ক'ইৰেং, টাৰাও,পুৰুম, আইমল, ট'ট',না, ম্ৰা আৰু টাংগাম৷ ভাৰতবৰ্ষৰ ছটা অতিশয় বিপদাপন্ন ভাষাৰ ৪ টাই উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ - মেচ, অ'টং, আইটং আৰু টাই ফাকে৷  ৬৩ টা নিতান্তই  বিপদাপন্ন ভাষাৰ ৩১ টাই উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ৷  এনে বৈজ্ঞানিক তথ্যই উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ ভাষাসমূহ যে ভয়াবহ সংকতৰ পৰাহত পৰিছে তাক প্ৰতীয়মান কৰিছে. 

চিত্ৰ ১:  Atlas of World's Languages in Danger ত উল্লেখিত উত্তৰপূৱ ভাৰতৰ অতিশয় বিপদাপন্ন ভাষাসমূহ আৰু তাঁহাতৰ ভৌগোলিক বিস্তৃতি৷
             "National Geographic Society" শেহতীয়া ৰ তথ্য অনুসৰি পৃথিৱীত প্ৰতি ১৪ দিনত একোটাকৈ ভাষাৰ অৱলুপ্তি ঘটে ৷  এই অধ্যয়ন অনুসৰি পৃথিৱীৰ ৬২.৭% ভাষা বিপদমুক্ত, ৯.৬% বিপন্ন, ৯.৪% বিলুপ্তপ্ৰায়, ১৫.৫% অতিশয় বিলুপ্তপ্ৰায়  আৰু  ৩.৭% ইতিমধ্যে বিলুপ্ত ৷ বিপন্ন ভাষা সমূহৰ বিস্তৃতি থকা অঞ্চল সমূহ হ'ল চীন, ভাৰতবৰ্ষ, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ, ইণ্ডোনেছিয়া, ব্ৰাজিল, মেক্সিকো, ৰাছিয়া, অষ্ট্ৰেলিয়া, পাপুৱা নিউ গিনি, আৰু কানাডা ৷  আমেৰিকাৰ দৰে শক্তিশালী দেশতেই ১৯৫০ চনৰ পৰা ৫৩ টা ভাষা বিলুপ্ত হৈছে ৷ শেহতীয়াভাৱে ভাৰতৰে আন্দামান নিকোবৰ দ্বীপপুঞ্জৰ  ব'ৱা (জ্যেষ্ঠ) Boa Sr. নামৰ এগৰাকী মহিলাৰৰ মৃত্যুৰ লগে লগে ব' (Bo) নামৰ এটা ভাষা পৃথিৱীৰ পৰা নাইকিয়া হৈ গ'ল ৷  ২০১০ চনত এইগৰাকী মহিলাৰ মৃত্যুৰ লগে লগে আন্দামান নিকোবৰ দ্বীপপুঞ্জৰ পৰা নোহোৱা হৈ গ'ল , ব' (Bo) নাম ভাষাটো । কাৰণ সেই ভাষাটোত কথা ক'ব পৰা একমাত্ৰ ব্যক্তি আছিল এই গৰাকী মহিলা ৷ এইদৰেই বিলুপ্ত হৈ গ'ল এটা হাজাৰ বছৰীয়া পুৰণি ভাষা।  ইমানবোৰ নিৰাশাজনক তথ্যৰ বিপৰীতে সুখৰ কথা যে  আগেয়ে ইউনেস্ক'ৰ দ্বাৰা প্ৰকাশিত   Atlas of World's Languages in Danger ত   বিপদাপন্ন হিচাপে চিহ্নিত কৰি ৰখা আমাৰ ওচৰ চুবুৰীয়া খাছী ভাষাটো শেহতীয়া ভাৱে ৯,০০,০০০ লোকে ব্যৱহাৰ কৰে বুলি উল্লেখ কৰি তেখেতসকলে বিপদমুক্ত বুলি ঘোষণা কৰিছে৷  

চিত্ৰ ২:  Atlas of World's Languages in Danger ত উল্লেখিত  ভাৰতৰ নিতান্তই বিপদাপন্ন ৬২ টা ভাষাৰ ৩১ টা উত্তৰ-পূৱ ভাৰতৰ৷

  Michael E. Krauss নামৰ আলাস্কা বিশ্ববিদ্যালয় বিশ্বপ্ৰসিদ্ধ ভাষাবিদজনৰ  বৈজ্ঞানিক গৱেষণাই ঠাৱৰ কৰিছে যে ২০৫০ বছৰৰ ভিতৰত বৰ্তমানে প্ৰচলিত ৭০০০ ভাষাৰ ৯০% ভাষাই লুপ্ত হৈ যাব ৷ এই তথ্য  আমেৰিকাৰ চৰকাৰ, ইউনেস্ক' আদিৰ দৰে সংস্থাইও মানি লৈছে ৷  তেখেতৰ সূত্ৰ অনুসৰি এটা ভাষাক নিৰাপদ বুলি ক'ব পাৰি যদিহে ১০০ বছৰৰ পাচতো এটা ভাষা সেই ভাষিক গোষ্ঠীৰ কোনো শিশুৱে ব্যৱহাৰ কৰাৰ সম্পূৰ্ন সম্ভাৱনা আছে ৷ দুৰ্ভাগ্যজনক ভাৱে বৰ্তমানে ব্যৱহৃত ভাষাসমূহৰ ২০% মানহে এই গোটৰ ভিতৰত আছে ৷   তুলনামূলক ভাৱে কম লোকে ব্যৱহাৰ কৰা পৃথিৱীৰ কিছুমান ভাষাৰ প্ৰতি এই গৱেষণাই প্ৰতি অতি ভয়াবহ  সংকেত বহন কৰিছে ৷ এটা ভাষাৰ বিলু্প্তি মানে কেৱল ভাষাটোৱে শেষ হৈ নেযায়, তাৰ লগত সামাজিক, সাংস্কৃতিক, ঐতিহাসিক, থলুৱা-জ্ঞান (Ethnological knowledges) আদি বহুতো আনুসংগিক প্ৰসংগ জড়িত থাকে৷ 

ভাষাৰ বিলুপ্তিৰ বহুতো কাৰণ গৱেষক সকলে ঠিৰাং কৰিছে ৷ তাৰে ভিতৰত  থোৰতে প্ৰধান কেইটামান কাৰন হ'ল -
১)  বিশ্বায়ন আৰু মুক্ত অৰ্থনীতিয়ে পৃথিৱীখন সৰু কৰি পেলোৱাৰ ফলত বহু সমাজ, ৰাজ্য বা ৰাষ্ট্ৰৰ  নিয়ম নীতি উমৈহতীয়া হৈ পৰিছে ৷ বহুক্ষেত্ৰত উমৈহতীয়া কায্যৰ্ৰ সুচাৰু পৰিচালনাৰ বাবে কোনো উমৈহতীয়া ভাষাক প্ৰাধান্য দিয়া হয় ৷ এনে ধৰণৰ উমৈহতীয়া নীতি নিৰ্দ্ধাৰনৰ সময়ত শক্তিশালী গোটতোৰ প্ৰাধান্য থাকে, আৰু অলপ নিশকতীয়া গোটতোৰ প্ৰাধান্য ক্ৰমান্বয়ে কমি যায় ৷ ভাষাৰ ওপৰতো ইয়াৰ কুৰূপ প্ৰভাৱ পৰে  ৷
২)  আগ্ৰাশী সংস্কৃতিৰ ৰাজনৈতিক অভ্যুথ্থানৰ ফলত অলপ নিশকতীয়া ভাষা সমূহৰ প্ৰাধান্য ক্ৰমান্বয়ে কমি যায় ৷ উদাহৰণ স্বৰূপে ১৯৪৭ চনত ভাৰত-পাকিস্তান বিভাজনৰ সময়ত পাকিস্তান চৰকাৰে  উৰ্ডু ভাষাক ৰাষ্ট্ৰ ভাষাৰ মান্যতা দিবলৈ লও ঁতে আজিৰ বাংলাদেশ বা পুৱ-পাকিস্তানৰ নাগৰিক সকলে বাংলা ভাষাক লৈ সংগ্ৰাম কৰিছিল ৷
৩) কে'বা পুৰুষ ধৰি আন ভাষাৰ চৰ্চাক অগ্ৰাধিকাৰ দিও ঁতে  দিও ঁতে  নিজৰ ভাষাৰ স্বকীয়তা লোপ পায় বিলুপ্তিৰ দিশে গতি কৰে ৷ উদাহৰন স্বৰূপে ইজিপ্তিয়ান স্বকীয়  ভাষাটো বিলুপ্ত হৈ আৰৱী ভাষাই তাৰ স্থান দখল কৰিছে ৷ আন কেতবোৰ উদাহৰন হৈছে Old Church Slavonic, Avestan, Coptic, Biblical Hebrew, Ge'ez আদি৷
৪) ভাষাৰ বিৱৰ্তন,পুৰণা ৰূপৰ পৰা নতুন ৰূপলৈ বিৱ্ৰতন হৈ পুৰণা ৰূপটো বিলুপ্ত হয় ৷  উদাহৰণ  ইংৰাজী ভাষাৰ পুৰণা ৰূপ ৷ অসমীয়া ভাষাৰ ক্ষেত্ৰটো আঙি নিশ্চয় লক্ষ্য কৰো যে শংকৰদেৱ মাধৱদেবৰ দিনৰ ব্যৱহৃত ভাষা আজিৰ দিনত নিশ্চয় ব্যৱহাৰ নহয় ৷ 
৫) প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগে লগে বহুক্ষেত্ৰতেই ৰাজনৈতিক ভাৱে উদেশ্য প্ৰণোদিত আৰু বহুজাতিক প্ৰতিস্থান সমূহৰ আশীষধন্য প্ৰচাৰ মাধ্যম, বিজ্ঞাপন, ইন্টাৰনেট আদিৰ অশুভ দপদপনিত হোৱা সাংস্কৃতিক ঔপনিৱশকতাবাদেও (cultural colonialism) ভাষাৰ স্বকীয়তা বিনস্ত কৰি ক ঁৰাল গ্ৰাসলৈ থেলি দিয়াত অৰিহনা যোগাইছে.

অসমীয়া ভাষালৈও  অশনি সংকেত আহিব নেকি ?

ভাৰতৰ লোকপিয়লৰ পৰিসংখ্যাত শেহতীয়াভাৱে এই কথা প্ৰকাশ পাইছে যে, অসমত অসমীয়াভাষী লোকৰ সংখ্যা উদ্বেগজনকভাৱে হ্ৰাস পাইছে৷ লোকপিয়লৰ তথ্যত প্ৰকাশ পোৱা তথ্য মতে ১৯৯১ আৰু ২০০১ চনত অসমৰ জনসংখ্যা আছিল ক্ৰমে ২২,৪১৪,৩১২ আৰু ২৬,৬৩৮,৪০৭ আৰু শতকৰা বৃদ্ধিৰ হাৰ আছিল ১৮.৯৷ ১৯৯১ চনত অসমীয়া, বাংলা, হিন্দী আৰু অন্যান্য জনগোষ্ঠীয়-ভাষীৰ সংখ্যা (হেজাৰ হিচাপত) আছিল যথাক্ৰমে ১২ আছিল যথাক্ৰমে ১২,৯৫৮, ৪,৮৫৭, ১,০৩৫, আৰু ৩,৫৬৪৷ আটাইকেইটা ভাষীৰ লোকৰ বৃদ্ধিৰ হাৰ একে বুলি ধৰিলে (১৮.৯%), ২০০১ চনত অসমীয়াভাষী লোকৰ সংখ্যা হ’ব লাগে (হেজাৰত) ১৫,৪২০ জন৷ কিন্তু ২০০১ চনৰ প্ৰকৃত তথ্যলৈ লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায় যে অসমীয়াভাষী লোকৰ সংখ্যা হয় (হেজাৰত)১৩,১৭৫ জন৷ অৰ্থাৎ ১৯৯১ চনৰ পিয়লৰ অনুসাৰে ২০০১ চনৰ পিয়লত মাতৃভাষা অসমীয়া বুলি লিখিবলগীয়া ২,২৪৫ হেজাৰ লোকে অসমীয়া বুলি নিলিখিলে৷ (গকুল গোস্বামী, গৰীয়সী, জানুৱাৰী ২০১০, পৃষ্ঠা-৪৮)৷ উক্ত প্ৰৱন্ধত ১৯৯১ আৰু ২০০১ চনৰ ভিতৰত নগাঁও, বৰপেটা, দৰং, শোণিতপুৰ, মৰিগাঁও, লখিমপুৰ আৰু ধেমাজি আদি সাতখন জিলাত পোন্ধৰ লাখ লোকে মাতৃভাষা সলোৱাৰ এক ভয়ঙ্কৰ তথ্যও দাঙি ধৰিছে৷ ইয়াৰে প্ৰায় দুই-তৃতীয়াংশই মাতৃভাষা বাংলা আৰু বাকীখিনীয়ে অন্যান্য জনজাতীয় ভাষাকে মাতৃভাষা বুলি মানি ল’লে৷ স্বাভাৱিকতেই অসমলৈ বাংলাদেশীৰ অবাধ অনুপ্ৰৱেশ তথা শেহতীয়াকৈ এই অনুপ্ৰৱেশকাৰীসকলে নিজকে বঙালীভাষী বুলি পৰিচয় দিয়া বাবেই ৰাজ্যখনৰ ভাষিক জনগাঁথনিৰ এনে অস্বাভাৱিক পৰিৱৰ্তনৰ মূল কাৰণ বুলি ভাবিব পাৰি৷ আনহাতে তথাকথিত স্বায়ত্বশাসনৰ সংঘাতেও বৃহত্তৰ অসমীয়া জাতি গঠনত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিছে৷ ইয়াৰ লগে লগে সেই জনজাতিসমূহে নিজৰ থলুৱা ভাষাকে মাতৃভাষা হিচাপে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবেও অসমীয়া ভাষালৈ সংকট নামি আহিছে৷
 লোকপিয়লৰ উপৰোক্ত তথ্য সমূহৰ বাবে অঞ্জল বৰাৰ ( ইন্দোৰ, মধ্যপ্ৰদেশ) ওচৰত লেখক কৃতজ্ঞ৷

"হিংলিছমীয়া" আৰু অসমীয়া ভাষাৰ খিচিৰি  কথনশৈলী:
পৰিৱৰ্তন আৰু গতিশীলতকা কোনেও নুই কৰিব নোৱাৰে ৷ কথোপকথনৰ মাজত প্ৰয়োজনবশতঃ আন ভাষাৰ শব্দৰ ব্যৱহাৰ কেতিয়াও অবাঞ্চনীয় নহয় ৷  ভাষাৰ স্বকীয় মান্য চিনাকি বুলি এটা বস্তু আছে সেই কথা আমাৰ উচ্চশিক্ষিত সকলেই পাহৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ৷ এই ধৰণৰ খিছিৰি ভাষাৰ কথনশৈলীৰ বাবেই অসমীয়াক বাংলা বা উৰিয়া ভাষাৰ অপভ্ৰংশ বুলি ভাৱি থকা বা প্ৰচাৰ চলাই থকা সকলে আৰু বেছি সুবিধা পায় ৷ আজিও অসমীয়া ভাষাটোক স্বকীয় এটা ভাষা বুলি জনা বুজা লোক বিদেশত বাদেই ভাৰততো অতি কম ৷ অসমৰ বাহিৰলৈ ওলাই অহা সকলোৱে এই কথা
কো ঁহে কো ঁহে উপলব্ধি কৰে যেতিয়া তে ঁওলোকৰ কথন ভংগী দেখি সোধে "Are you from Bengal / Orissa? " ৷ এনে  উদাহৰন নিশ্চয় বহু কমহে হ'ব যেতিয়া কোনো অসমীয়া ব্যক্তিৰ অসমীয়া কোৱা শুনি বাহিৰৰ কোনোবাই সুধিব "Are you from Assam ? " অসমৰ বুলি গম পালেও কয় "OK, you are Assami" ( আচামী) ৷ কাৰণ দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে অসম আৰু অসমীয়া ভাষাৰ সম্পৰ্কে কোনো জ্ঞানেই গৰিষ্ঠসংখ্যকৰ নাই ৷ কিন্তু ইয়াৰ বাবে দায়ী বাহিৰৰ লোকসকল নিশ্চয় নহয়৷ তাৰ বাবে দায়ী মাতৃভাষা ক'বলৈ লাজপোৱা আধুনিক অসমীয়া সকল ৷  জনা বুজা লোকসকলে অসমীয়া লোকসকলে জানিশুনি মাতৃভাষা ব্যহাৰ নকৰি ভাষাটোক বাৰেভচহু "হিংলিছমীয়া" (হিন্দী + ইংলিছ+ অছমীয়া) ৰূপ হ'বলৈ কেনেকৈ এৰি দিব পাৰে ? আমাৰ নিজৰ শিক্ষিত মানুহেই যদি নতুন সময়ৰ দোহাই দি এনে কৰে বা এনে কামক সমৰ্থন কৰে, সাধাৰন জনতাই কি কৰিব ? ত্ৰাহি মধুসুদন ! এইক্ষেত্ৰত অতি সাংঘাটিক ভূমিকা হৈছে ইলেক্ট্ৰ'নিক গণমাধ্যম সমূহৰ কাৰন নতুন প্ৰজন্মৰ ওপৰত এইবোৰৰ প্ৰভাব বহু বেছি ৷ অসমত হঠাতেই উঠি অহা টিভি চেনেল সমূহ আৰু
এফ এম ৰেডিঅ' সমূহত অসমীয়া ভাষাটোৰ বাৰেভচহু "হিংলিছমীয়া" ৰূপটোৰ বহুল প্ৰচাৰ হৈ থকাটো অতি দুখঃজনক ভাৱে প্ৰত্যক্ষ কৰি থকা হৈছে ৷ তথাপিও সংশ্লিষ্ট মাধ্যমসমূহৰ লগত জড়িত গণ্য-মান্য ব্যক্তিসকলৰ উদাশীনতা অতিশয় হতাশাজনক ৷

ইউনিক'দৰ দ্বাৰা প্ৰবঞ্চিত অসমীয়া ভাষা আৰু উদাসীন সমাজ:

তথ্য-প্ৰযুক্তিৰ অনবদ্য অৱদানেৰে মুখৰিত প্ৰতিযোগিতামুখৰ আজিৰ পৃথিৱীখনত ভাষা এটাৰ স্বকীয় চিনাকিৰ বাবে ইণ্টাৰনেটত ভাষাটোৰ বহুল প্ৰচলন হোৱাটো সময়ৰ আহ্বান হৈ পৰিছে৷ ইণ্টাৰনেটজগতত পৰ্য্যাপ্ত  আধিপত্য নাথাকিলে ভাষা এটাক জীয়াই ৰখাত বা এক বিশ্বজনীন চিনাকি দিয়াটো অচিৰেই কঠিন হৈ পৰিব ৷ এই ক্ষেত্ৰত সঠিক অৰ্থত এক গ্ৰহণযোগ্য ব্যৱস্থা হৈছে ইউনিক’ডত লেখা-মেলা কৰা৷ বিশ্বায়নৰ যুগত সহজলভ্য ইন্টাৰনেটৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰৰ পাছতো আমাৰ অসমীয়া ভাষাটোৰ আশাপ্রদভাৱে প্রসাৰ ঘটা নাই।  নিকট ভবিষ্যতে ইয়েই আমাৰ স্থানীয় ভাষাৰ প্ৰচাৰৰ তথা ব্যৱহাৰ বাবে এইটোৱেই একমাত্ৰ পথ ৰূপে পৰিগনিত হ’ব | যিসময়ত আম ভাৰতীয় ভাষাই  ইউনিকোডৰ বিশ্বত দপদপাই আছে , সেই মূহুৰ্তটো  অসমীয়া লিপিৰ বাবে সুকীয়া স্থান  ইউনিকোডত আজিকোপতি হোৱা  নাই|   মুষ্টিমেয় কেইজনমান ব্যক্তিয়ে ব্যক্তিগত ভাৱে অহৰহ  প্ৰচেষ্টা চলাইছে৷  ইতিমধ্যেই ইউনিক'ডৰ এই বিষয়টোৰ সম্পৰ্কত অসমৰ বিভিন্ন সংবাদ মাধ্যমত এই লেখকৰ লগতে আন কেইবাজনেও বিতং ভাৱে লিখা-মেলা কৰিছে ৷ ইউনিক'ড নামৰ সংস্থাটোৰ ভুল তথ্যৰ  ইমান গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়তো নীৰৱ/নিৰাসক্ত  অসমৰ বুদ্ধিজীৱি সমাজ, জাতীয় সংগঠন, চৰকাৰ ! সেয়ে হয়টো আজি অসমীয়া জাতিৰ এই অৱস্থা ৷ এইদৰে হ'লে মান্য অসমীয়া ভাষাটো হয়টো কাগজে পত্ৰই হে বাচি থাকিবগৈ ৷ বিৱৰ্তনীয় ইতিহাসে আমাক তাকেই কয় ৷ যথা সময়ত সঠিক পদক্ষেপ নোলোৱাৰ বাবে বহুক্ষেত্ৰতেই অসমীয়া জাতিয়ে
হা-হুমুনীয়াহ কাঢ়ি আহিছে৷ সময় থাকোতেই ভাষাটোক ৰক্ষা কৰিবলৈ অসমীয়া জাতি সজাগ হ'বৰ হ'ল ৷   শেহতীয়া ভাৱে দিল্লীত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ প্ৰতিনিধিৰ লগত অসমৰ কেইজনমান বিশেষজ্ঞই আলোচনাত মিলিত হোৱাৰ সুখবৰ আহিছে৷  আশকঁৰো এই পদক্ষেপ ফলদায়ক হওক৷


*(বহুকেইখন  গৱেষণাপত্ৰ আৰু ইন্টাৰনেট ৱেবছাইটৰ পৰা তথ্য বুটলি সহজ ভাষাৰে  বিষয়টোৰ ভয়াবহতাৰ থূলমূল আভাস দিয়াৰ চেষ্টা কৰিলো ৷  ব' ভাষাৰ তথ্য যোগাৰ কৰি দিয়াৰ বাবে এনাজৰী ডট্ কমৰ প্ৰতিস্থাপক সম্পাদক দিল্লী নিবাসী হিমজ্যোতি তালুকদাৰলৈ ধন্যবাদ ৷ )

নিৰ্বাচিত তথ্যসূত্ৰ:

১)  Linguistic Expert Warns of Language Extinction. Science Daily 4 Mar 2007: n. pag. Web. 23 Oct
     2009.
২)  Timmons Roberts, J. & Hite, Amy. From Modernization to Globalization: Perspectives on  
      Development and Social Change, Wiley-Blackwell (2000)
৩)  Harrison, K. David. (2007) When Languages Die: The Extinction of the World's Languages and
     the Erosion of Human Knowledge. New York and London: Oxford University Press.
৪)  http://travel.nationalgeographic.com/travel/enduring-voices/
৫)  Living Tongues Institute For Endangered Languages:  www.livingtongues.org/

সন্ধ্যাতৰা তোমাৰ অপেক্ষাত

-পংকজ বৰা

সন্ধ্যাতৰা,
তোমাৰ অপেক্ষাত
পাৰ হৈ গ’ল অনেকটা বসন্ত …

বৈ গ’ল হাজাৰখন লুণীয়া সোৱণশিৰী
বৰ্ষাৰ ঈৰ্ষাত অনেকবাৰ উটি গ’ল মোৰ যৌৱনৰ উত্তাপ
পৰি ৰ’লোঁ অকলশৰে কঁৰাল-মৰা হৃদয়ৰ হীমশীতল উপত্যকাত
সন্ধ্যাতৰা,
তোমাৰ অপেক্ষাত

আজি পুৱাই দেখিছোঁ শৰতৰ এখন মুকলি আকাশ
গাখীৰতী পথাৰত এটা লহপহ দুপৰীয়া
ৰাতিলৈ হয়তো ফৰিংফুটা জোনাক
তুমি আহিবা লগত লৈ
হাচনাহানা আৰু শেৱালিৰ সুৱাস
ৰৈ আছোঁ মই-সন্ধ্যাতৰা,মাথো তোমাৰ অপেক্ষাত

ভাৰ্চুৱেল পৃথিৱীৰ তিক্ত ৰিয়েলিটী আৰু কিছুমান ষ্টুপিদ ইম'ছ'ন

-পংকজ বৰা

কুৰৰৰৰৰৰৰৰৰৰৰৰ......গুৰৰৰৰৰৰৰৰৰ......কাঁউটটটটটটটটট.......কাঁউটটটটটটটটট......... পেটৰ পৰা কিবা অঁকোৱা-পকঁকোৱা অদ্ভূত শব্দ এটা ওলাইছে , হঠাৎ মই সঁচকিত হ'লো ৷ কম্পিউটাৰ মনিটৰৰ পৰা চকু আঁতৰাই ঘড়ীটোলৈ চাই দেখিলো সন্ধিয়া ৭ বাজিলে ৷ েততিয়াহে মনত পৰিল, সেই দুপৰীয়া ১ বজাতে দুটুকুৰা ব্ৰেদ- চীজ্ অলপ চালাদ , এবটল চুগাৰফ্ৰী ক'ক আৰু ৩ মান বজাত একাপ ক'লা চুগাৰলেছ্ কফি খাইছিলো ৷ লাঞ্চৰ আগেয়ে  কোপেনহেগেনৰ পৰা প্ৰফেছাৰ হেনৰিকে মেইল কৰিছে ৷ "হিউমেন গাট মাইক্ৰ'বায়ম" নামৰ ইউৰোপীয়ান ইউনিয়ন বৃহৎ মেটাজিন'মিকচ্ প্ৰকল্পটোৰ ১২০ গিগাবাইট ডাটা এফ টি পি কৰিছে আমাৰ ইন্টাৰ ইউনিভাৰ্ছিটি হাইস্পীড ক্লাউদ চাৰ্ভাৰলৈ ৷ ডাটাখিনি হাইপাৰফেঞ্চ কম্পিউটিং লেবৰ চুপাৰচিকউৰটী ষ্টৰেজ এৰিয়া নেটৱৰ্ক ড্ৰাইভলৈ ট্ৰাঞ্চফাৰ কৰি দুটামান ফাইল খুলি ল'লো ৷ এই গোটেইসোপা এনালাইজ কৰিবলৈ আমাৰ ১০৬০ টা ন'দবিশিষ্ট কম্পিউটাৰ ক্লাষ্টাৰটোৰ ৫০০ টামান প্ৰচেছৰ আৰু ২০০ জিবিমান ৰেম যে অহাকেইদিন মানত যে লাগিব খাটাং বুজি পালো ৷ ল'ৰাল'ৰিকৈ চাৰ্ভাৰত নিজৰ শ্লটটো বুক কৰিবলৈ চালো ! চুপাৰ কম্পিউটাৰ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈও দেখোন আজিকালি ৰাইজৰ দীঘলীয়া কিউ ৷ লাইফত কিমান আৰু কিউত থাকিম ৷ সৰুতে  চৰকাৰী ৰেচনৰ দোকানত কেৰাচিন তেল আনিবলৈ কিউ, চিনেমাহ'লত টিকেট কাটিবলৈ গৈ কিউ, ডাক্তৰৰ তাত গৈ কিউ, ট্ৰেইনৰ টিকেট কাটিবলৈ ৰাতিপুৱা ৪ বজাতে উঠি কিউ, আৰু এতিয়া ইয়াতো... উফ্ অসহ্য !   বহুদিনৰ পৰা অধীৰ অপেক্ষাৰে ৰৈ থকা  ডাটাখিনি পাই তাৰ মাজত এনেকৈ সোমাই পৰিলো যে চাৰিওফালৰ পৃথিৱীৰ কথা পাহৰিয়ে থাকিলো ৷ পেটৰ কেৰ্কেৰণী মৰা অদ্ভূত শব্দটোতহে  বুজিলো আনৰ পেটৰ জিন'মিকছ্ বুজি থাকোতে নিজৰেই পেটৰ পেলু কেটাই বিদ্ৰোহ কৰি  উঠিছে ৷ খাৰখোৱা অসমীয়া ভতুৱা পেট, পশ্চিমীয়া ব্ৰেদ বাটাৰ খাই ক'ত টিকিব পাৰে !   ড্ৰয়াৰত কিবা খোৱাবস্তু  আছেনেকি চালো ৷ নাই একোৱেই নাই, কেইবাদিনো দোকানলৈ যোৱাই হোৱা নাই, পিপুসিশো স্বভাৱৰ ধোদ অসমীয়াৰ এলেহুৱা  গুণৰ চূড়ান্ত নিদৰ্শণ ৷  আমাৰ কোনোবা অসমীয়াৰ জিন'ম চিকুৱেঞ্চ কৰিলে অন্ততঃ এটা হ'লেও যে ইউনিক্ এলেহুৱা স্বভাৱৰ জিন  পোৱা যাব খাটাং ! মই যদি পাঁও তাৰ নাম 'ধোদ' জিন বুলিও ইতিমধ্যে মনে মনে ঠিক কৰি ৰাখিছো ৷ 

আজিলৈ অফিচৰ কাম কাজ সামৰি ল'ৰা-লৰিকৈ ঘৰলৈ ওলালো ৷ গৈয়েই  চিধাই ৰান্ধনিঘৰলৈ গৈ কিবা এটা ঠিয়ৈ ঠিয়ৈ খাই লৈহে কাপোৰ-কানি সলাম৷ ডাটাবোৰ কথা ভাৱি-ভাৱি বাছত উঠিলো ৷ কাণৰ গান-শুনাযন্ত্ৰটোত কালি ৰাতি এনাজৰী ডট্ কমত হিমজ্যোতিয়ে আপল'ড কৰা কেইটামান পুৰণি অসমীয়া গান বাজিছে ৷ বাহিৰত মৃদু তুষাৰপাত ৷ ভোক আৰু ভাগৰৰ তন্দ্ৰাত চকু কেইটা কেতিয়া জাপ খায় গ'ল গ'মেই নেপালো ৷ 

*****************

"কাম ইন মিষ্টাৰ বৰুৱা আৰু মিচেছ্ বৰুৱাণী, আহক আহক আপোনালোকৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছিলো ৷"-  হস্পিতালৰ সুন্দৰী ৰিচিপশ্যনিষ্ট জনীয়ে দম্পত্তি হালক স্বাগতম জনালে ৷   তেখেতসকল গৈ চোফাখনত বহাৰ পাচত সুন্দৰী গৰাকীয়ে ৰেষ্টুৰেন্টৰ মেনুৰ নিচিনা কাগজ কেইখখনমান আগবঢ়াই দিলে ৷ দুয়োজনে  বহি মেনুখন তন্ন-তন্নকৈ চাই নিজৰ মাজতে আলোচনা কৰিলে ৷ বৰুৱা ছফ্টোৱেৰ ইঞ্জিনীয়াৰ, আই আই টি কাণপুৰৰ পৰা পাছ কৰি এতিয়া ছান-ফ্ৰান্সিছকোত থাকে ৷ পত্নী বৰুৱাণী আই আই এম আহমেদাবাদৰ টপাৰ আৰু এতিয়া এটা এম এন চিৰ ভাৰতীয় কাৰ্য্যালয়ৰ ভাইচ্ চেয়াৰমেন, থাকে মুম্বাইত৷ নিজৰ নিজৰ কেৰিয়াৰৰ লৈ আত্মপ্ৰতিস্থাৰ বাবে সফলতাৰ পিছত নিগনিৰ দৰে দৌৰিছে দুয়োজন ৷ ব্যক্তিগত জীৱনৰ বাবে হাতত সময় নিচেই সময় ৷   অলপ পাচত পুনৰ সুন্দৰী ৰিচিপশ্যনিষ্ট গৰাকী আহিল আৰু দুয়োজনকে প্ৰখ্যাত আই ভি এফ স্পেচিয়েলিষ্ট ডাক্তৰ চোলাংকীৰ েচম্বাৰলৈ লৈ গ'ল ৷ 

"আহক আহক মিষ্টাৰ বৰুৱা আৰু মিচেছ্ বৰুৱাণী ৷ জীৱনৰ এই নতুন  সম্পদটো আহৰণ কৰিবলৈ আগবঢ়াৰ শুভক্ষণত আপোনালো দুয়োকে শুভেচ্ছা জনাইছো ৷ আশাকঁৰো শাৰিৰীক আৰু মানসিক ভাৱে দুয়োজন প্ৰস্তুত ৷"   এনেকুৱা সৰু-সুৰা গতানুগতিক বাৰ্তলাপৰ পাচত এইবাৰ এইবাৰ ডাক্তৰে সুধি গ'ল - 

উচ্চতা  কিমান?

-পাঁচ ফুট ১১ ইঞ্চি

চুলিৰ ৰং ?

- গাঢ় ক'লা

গাৰ বৰণ ? 

- ফেয়াৰ, আপোনাৰ মেনুট থকা গ্ৰেদিয়েন্ট অপ্চন ৩

চকুৰ ৰং?

- সোণালী,আপোনাৰ মেনুৰ অপ্চন ৬

ইম'চনেল লেভেল ?

- ম'দাৰেট, আপোনাৰ মেনুৰ গ্ৰেডিয়েন্ট অপচন ৪৷

দেহৰ গঠন ?

- এথলেটিক

লিংগ ?

- ছোৱালী

ব্ৰেষ্ট চাইজৰ কিবা প্ৰিফাৰেন্স আছেনেকি ?

চেক্সুৱেল প্ৰিফাৰেন্স কিবা, মানে ধৰক হ'ম', হেটেৰ', বাইচেক্সুৱেল ?

এনেধৰণৰ বহুবোৰ প্ৰশ্ন আৰু উত্তৰৰ পাচত ডাক্তৰে ক'লে "ঠিক আছে এতিয়া আপোনালোক সেই কক্ষটোলৈ যাওক ৷প্ৰথমে নাৰ্ছে দুয়োজনকে দুটা হ'ৰ্ম'ন ইনজেকচন দিব ৷ তাতে ভাৰ্চুৱেল ৰোমাঞ্চ চিমুলেটৰ মেচিনটো আছে ৷   তাতে দুয়োজনে অলপ অন্তৰংগ মধুৰ মুহুৰ্ত্ব কটাব ৷ লগে লগে ৰ'বটিকভাৱে আপোনালোক দুয়োজনৰ দেহৰ পৰা শুক্ৰাণু আৰু ডিম্বাণু সংগ্ৰহ কৰা হ'ব ৷ আপোনালোকৰ শুক্ৰাণু আৰু ডিম্বাণু টেষ্ট-টিউবত ফাৰ্টিলাইজেচনৰ পাচত  আপোনালোকে দিয়া অপচন অনুসৰি জেনেটিকেলী প্ৰগেমিংৰ  কৰি আমি ভাৰাতীয়া মাতৃৰ অ'ভেৰীত সংস্থাপন কৰিম আৰু ৯ মাহ ৯ দিনৰ পাছত আপোনালোকে আহি ডেলিভাৰী ল'ব পাৰিব ৷ লগতে এই কাগজখনত আপোনালোকৰ লগিন-পাছৱৰ্দ দিলো আপোনালোকে অনলাইন প্ৰগেছ নিৰীক্ষণ কৰিব পাৰিব ৷ সৰ্বমুঠ খৰছ পৰিব ২ লাখ টকা ৷ এনেই ২,৩ লাখ হয়, কিন্তু অফচিজন বাবে  ফ্লেট্  ৩০ হাজাৰৰ অফাৰ দিছো ৷  এপ্ৰিলৰ পৰা আমাৰ হট্চিজন ৷  আপোনালোক ভাগ্যবান৷ আমাৰ বেংক একাউন্টৰ সৱিশেষ  ইয়াত দিয়া আছে, অনলাইন ট্ৰেন্সফাৰ বা ক্ৰেদিট কাৰ্ড যোগে পেয়মেন্ট কৰিব পাৰিব ৷ শুভেচ্ছা জনাইছো, সুন্দৰ সন্তানৰ গৰাকী হওক !  "

ডাক্তৰক ধন্যবাদ জনাই দম্পত্তিহাল বিশেষ কক্ষটোলৈ সোমাই গ'ল ৷ 

*****************************

"এক্সিউজ মি৷ " এটা মিঠা মাত আৰু  চেদাক্টিভ্ পাৰফিউমৰ গোন্ধত মোৰ তন্দ্ৰা ভাগিল ৷ মোৰ কাষতে বহি  অহা সুন্দৰী যুৱতীগৰাকী নামিবৰ হৈছে ৷ মইও চকু মোহাৰি বাহিৰলৈ চালো ৷ ধেট্ তেৰিকা মই নামিব লগীয়া বাছ আস্থানৰ পৰা দুটা ষ্ট'প আগুৱাই আহিলো ৷ মইও খপজপকৈ ষোড়শী গৰাকীৰ লগতে নামি পৰিলো ৷ হ'লীউদৰ প্ৰখাত পাৰ্ফিউম নামৰ ছবিখনৰ Jean-Baptiste Grenouille চৰিত্ৰটোলৈ মনত পৰিল ৷ এনে সুগন্ধিৰ নিচাত পৰিয়েই বেচেৰাই এজনীৰ পাচত আনজনীকৈ সুন্দৰীক হত্যা কৰিছিল, সিঁহতৰ শৰীৰৰ বিশেষ বিশেষ অংগৰ পৰা নিঃশৰিত গন্ধৰ সংমিশ্ৰণেৰে বিশ্বৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ চেদাক্টিভ পাৰ্ফিউম (ফেৰ'মন) তৈয়াৰ কৰিবলৈ ৷ ভোক, ভাগৰ, তুষাৰপাত, সুন্দৰীৰ দেহৰ চেদাক্টিভ্ পাৰফিউম আৰু পুৰণি অসমীয়া গানৰ নিচাৰ মায়াপুৰীত মই প'ষ্ট জিন'ম চায়'ফিক সপোন এটা দেখি নামিবলৈ পাহৰি থাকিলো ৷ কলেজৰ ছাত্ৰ হৈ থাকোতে মোৰ মুৰলৈ এটা আইদিয়া আহিছিল "যদি কেনেবাকৈ জেনেটিক ইঞ্জিনীয়াৰিং কৰি ফেৰ'মনৰ জিনটো আমাৰ কপৌফুল জোপাত সুমোৱাই দিব পাৰি, ৰাতাৰাতি অমুকা বিল গেট্ছকৈও ধনী আৰু আমাৰ কপৌফুল জোপাও মাইক্ৰ'ছোফ্ট পিচিৰ নিচিনা গ্লবেল ব্ৰেণ্ড হৈ গ'লহেতেন ৷"  আপুনি   কল্পনা কৰকছোন শোৱাকোঠাৰ টাবটোত বা প্ৰিয়জনক আগবঢ়াই দিয়া ফুলৰ কুকীটোত এজোপা ফেৰ'মোন নিঃসৰণ কৰা কপৌফুল৷ হাঃ হাঃ কৈশোৰৰ বলিয়ালি চিন্তাবোৰৰ কথা মনত পৰাত মই  মনে মনে হাঁহিলো ৷ সুন্দৰী যুৱতীজনীৰ চকুৱে চকুৱে পৰাত তাইয়ো হাঁহিলে ৷ কাঁউটটটটটটটটট ..... উফ্   পেটৰ ভোকটোৱে আকৌ কলমকটীয়াই ধৰিলে ৷ য'তে বাঘৰ ভয় ত'তে ৰাতি হয় ! 

এপাৰ্টমেন্টত সোমাবলৈ দুৱাৰমুখত ৰঁওতেই কাষৰ নিৱাসী মুকেশৰ লগত মুখা-মুখি হ'লো ৷ দিল্লীৰ নিৱাসী মুকেশে আই আই টি ৰুৰকী আৰু আই আই টি দিল্লীৰ পৰা এম টেক্ আৰু পি এইচ্ ডি কৰি বৰ্তমান আমাৰ ইউনিভাৰ্ছিটিতে পোষ্ট ডক্তৰেট ছায়েন্টিষ্ট ৷ তাৰ পত্নী থাকে আমেৰিকাত , তাৰে এক প্ৰতিস্থানত স্থায়ীভাৱে কৰ্মৰত ৷ মুকেশো আছিল কিছুদিন আমেৰিকাত, কিন্তু জীৱিকাৰ বাবে নৰৱেলৈ অহা এবছৰমানো হোৱা নাই ৷ প্ৰায়ে মোৰ ওচৰলে আহি সুখ-দুখৰ কথা কয় , নিজৰ হাতৰ পেন্টাগ'নেল কিম্বা হেক্সাগ'নেল আধাসিঁজা বা জ্বলিজোৱা ৰুটী কেইখন হাতত লৈ  ঘৈণীয়েকে ৰান্ধি দিয়া ৰুটী কেইখনৰ কথা মনত পেলায়৷ বাৰু যি কি নহওক, আনদিনা হ'লে সি মোৰ লগতে  মোৰ এপাৰ্টমেন্টলৈ আহিলহেতেন ৷ সি ক'লে যে তাৰ অনলাইন মিটিং এখন আছে গতিকে ৰুমলৈ যাব ৷ মই সুধিলো-" কি মিটিং"?  সি বোলে পত্নীৰ লগত মিটিং ৷ মই জোৰেৰে হাঁহিলো ৷ বোলো- "হেৰৌ মৰজাত মৰা, ঘৈণীয়েৰৰ লগত ই-দেটিং বুলি ক , কিহৰ মিটিং আকৌ ?"  সি বোলে সঁচাকৈ মিটিং ৷ ঘৈণীয়েকৰ গা-ভাল নাই ৷ তাই থাকে অ'হায়'ত ৷ ডাক্তৰ আছে নিউয়ৰ্কত ৷ ডাক্তৰে তাইৰ লগত অনলাইন মিটং কৰিব ৷ সিয়ো ইয়াৰ পৰা যোগ দিব ৷ মই নিজেও অফিচত অনলাইন ভিডিঅ' কনফাৰেঞ্চিং কৰিছো , সাহিত্য ডট্ অৰ্গ, ই-জোনাকী যুগ আদিৰ বাবে বহুত অনলাইন মিটিং কৰিছো , মা-দেউতাৰ লগতো দৈনিক ভিদিঅ' বাৰ্তালাপ কৰিছো, কিন্তু মুকেশৰ কথাকেইটাই মোক বহু কথা ভৱাই তুলিলে ৷  মনত পৰিছিল  মই যোৱাবছৰ  কোপেনহেগেনত থাকোতে দেউতা গুৱাহাটীৰ আই চি উ ত থকাৰ সময়ৰ কথা; মনত পৰিছিল সিদিনা ফ্ৰান্সত থকা বন্ধু ভগতলাল দত্তৰ মুম্বাইত থকা অকনমাণি ল'ৰাটোৰ জ্বৰহোৱাৰ দিনা সদায় ফুৰ্তিবাজ  ভগতৰ সামান্য হ'লেও উদাস মুখখন কথা ৷    মুকেশে হাঁহি হাঁহি ভিতৰলৈ সোমায় গ'ল যদিও মই তাৰ হাঁহিৰ ফাঁকেৰে সৰকি অহা হুমুনিয়াহটো উপলব্ধি কৰিলো ৷ মানুহ যিমানেই যান্ত্ৰিক সুবিধাৰে সজ্জিত নহওক কিয় প্ৰেম, ভালপোৱা বা আপোনতাৰ এই শিকলিডাল হয়টো বিশ্বজনীন ৷ আজিকালি ক'ৰবাত-ক'ৰবাত  এই শিকলিডালটো যে মামৰে ধৰিছে সত্য, হ'লেও সেইবোৰ নিশ্চয় প্ৰাকৃতিকভাৱে নহয় পাৰিৱেশিকভাৱে হোৱা মিউটেছনৰ (আধুনিক বিজ্ঞানৰ ভাষাত এপিজেনেটিক ইফেক্ট বুলি কয়) ফল ৷ 

*******************

ৰান্ধনিঘৰলৈ সোমায় গ'লো ৷ এইবাৰ ঘৰলৈ যাঁওতে মায়ে মই গম নপোৱাকৈয়ে  সান্দহৰ টোপোলা দুটা বাকছত দি পঠাইছিল ৷ ভাগ্যক্ৰমে  অলপমান বাকি আছিলগৈ ৷ বাটি এটাত উবুৰিয়াই  লৈ  কল এটা আৰু বাটাৰ অকনমাণৰ সৈতে গাখীৰ অলপ ঢালি হাতেৰে ফেনেকি ল'লো ৷ হাতো ধোৱা নহ'ল ৷ ঘৰত মায়ে দেখা হ'লে দিলেহেতেন এজাউৰি ভালকৈ ৷ বাহিৰৰ পৰা অহা কাপোৰ সলাই হাত-ভৰি নোধোৱাকৈ খোৱা বাদ , পাকঘৰত প্ৰৱেশ নিষিদ্ধ ৷ "প্ৰৱাসত নিয়মাং নাস্তি" ৷ গতিকে একো নহয় ৷ লাডু কৰি কৰি সান্দহ খাইছো আৰু এক অজান তৃপ্তিত দেহ-মন পৰিতৃপ্ত হৈ পৰিছে ৷  বাৰু যিকি নহওক, খাই লৈ হাতখন ধুই  ৰুমলৈ আহিলো ৷ 

চেহ্ আজি মা-দেউতাৰ লগত কথা পতাও নহ'ল, মনতো অলপ বেয়া লাগিল ৷ এই জিন'মৰ পোকডালে মাথাটো খাব মোৰ ৷ লেপটপটো খুলি লৈ আজিৰ পেপাৰখনত চকু ফুৰালো ৷ বক্স নিউজ Ash's lookalike shoots erotic video;  Sunny Leone Twitpics  উফ্ যোৱা দুদিন ধৰি একে জেগাতে প্ৰথম পৃষ্ঠাত এই দুটা ভিদিঅ'৷ হঠাৎ দেখিলো  হেদলাইন  IPS officer crushed to death by mining mafia in Madhya Pradesh ৷ বাতৰিটো পঢ়ি ক্ষোভ, খং, হতাশাৰে জৰ্জৰিত মনটোক কিবা এটা অজান শোকে খুন্দা মাৰি ধৰিলে ৷  মাফিয়াৰ হাতত মৃত চম্বলত কৰ্মৰত মেধাৱী আই পি এছ বিষয়া নৰেন্দ্ৰ কুমাৰ আৰু প্ৰসৱকালীন ছুটীত থকা দুৰ্ভগীয়া পত্নী গোৱালিয়ৰত কৰ্মৰত আই এ এছ বিষয়া মধুৰাণীৰ কথা ভাৱিলো ৷ কেইদিননো চাগে তেঁওলোক দুয়োজনে একেলগে কটাবলৈ পালে ? দুয়োজনেইটো সুখৰ সংসাৰ কৰিব পাৰিলহেতেন, কিহৰ তাড়নাতনো  নৰেন্দ্ৰই অকলে মাফিয়াক প্ৰত্যাহ্বান জনাবলৈ গৈছিল , সমগ্ৰ ৰাজকীয় চিষ্টেমটোৱেই দেখোন ঘোৰ নিদ্ৰাত ! আন বহুতক উৎসাহ জনোৱাৰদৰেই  যোৱা নিশা দিল্লীত অধ্যয়নৰত এজন ভাতৃ-সমন্ধীয় অসমীয়া ছাত্ৰক  সৰ্বভাৰতীয় প্ৰতিযোগিতা দি আই এ এছ /আই পি এছ হ'বলৈ জোৰ দিছিলো ৷ তেঁও কৈছিল "কোনে এই দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত ৰাজনৈতিক মাফিয়াৰ ভৃত্য হৈ কাম কৰিব?"  মই বহু তেঁওক যুক্তিৰে বুজাইছিলো যে তেনেকৈ চিষ্টেমটোক দোষ দি গা-এৰা দিলে নহ'ব ৷ আমাক ভাল বিষয়া লাগিব , ভাল অসমীয়া বিষয়া লাগিব ৷ কাৰণ নামত গণতন্ত্ৰ হ'লেও আমাৰ শাসন ব্যৱস্থা প্ৰকৃততে ব্যুৰোক্ৰেটেই চলায় ৷ অসমৰ দম আৰু দাম কেন্দ্ৰত বৃদ্ধি কৰিবলৈ  দিল্লীৰ অফিছে অফিছে অসমীয়া বিষয়া লাগিব, অসমৰ চুকে কোনে সৎ  অসমীয়া বিষয়া লাগিব ৷   আজি  দিনত কামৰ মাজটো তেজৰ নহ'লেও মনৰ সম্পৰ্কত এজন ভাতৃ-স্থানীয় বন্ধুৰ লগত আই এ এছ, আই পি এছ আদিৰ ইন্টাৰভিউ সংক্ৰান্তীয় কথা পাতি আছিলো ৷  হঠাতেই মনটো কলীয়া ডাৱৰে আগুৰি ধৰিলে ৷ লেপটপটো বন্ধ কৰি শুই পৰিলো ৷ মায়ে দি পঠোৱা সাদৰি হাতেৰে বনোৱা চেনেহৰ সান্দহখিনিয়ে পেটৰ ভোক নিমিসতে নাইকীয়া কৰিছিল ৷ সেইদিনা আৰু কিবা খোৱাৰ কোনো মানসিক প্ৰস্তুতি নাছিল ৷ 

ভাৰ্চুৱেল পৃথিৱীৰ তিক্ত ৰিয়েলিটী আৰু কিছুমান ষ্টুপিদ ইম'ছ'ন ৷ ডায়েৰীত অসম্পাদিত ৰূপত লিখি থ'লো ৷  

(ইচ্ছাকৃত ভাৱেই বহুঠাইত অসমীয়া পৰিশব্দ ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাই !)

মানুহে মানুহৰ বাবে ( সুধাকণ্ঠৰ জন্মদিনত সশ্ৰদ্ধ প্ৰণিপাত)

লণ্ডনৰ থেম্ছ নদীৰ দলঙৰ ওপৰৰ এই অংশত ঠিয় হৈ ভূপেন দাই এই যুগজয়ী গানটোৰ চিত্ৰগ্ৰহন কৰিছিল ৷ জন্মদিনত তেখেতৰ সু-স্বাস্থ্য আৰু দীৰ্ঘ-জীৱন কামনাৰে প্ৰাথৰ্না জনাইছো ৷
Eminent musician Bhupen Hazarika's famous Bengali composition Manush manusheri janya (man is for mankind) was selected as the 'best song of the millennium' by the BBC Bengali service.
মানুহে মানুহৰ বাবে

যদিহে অকনো নাভাবে
অকণি সহানুভুতিৰে
ভাবিব কোনেনো কোৱা, সমনীয়া?মানুহে মানুহক বেচিব খুজি
মানুহে মানুহক কিনিব খুজি
পুৰণি ইতিহাস দোহৰিলে
ভুল জানো নহ’ব কোৱ, সমনীয়া?
দুৰ্বল মানুহে যদি
জীৱনৰ কোবাল নদীত
পাৰ হয় তোমাৰেই সাহত
তুমি হেৰুৱাবা নো কি?মানুহ যদিহে নহয় মানুহ
দানৱ কাহানিও নহয় মানুহ
যদি দানৱ কাহানিবা হয়েই মানুহ
লাজ পাব কোনেনো কোৱা, সমনীয়া
কথা/সুৰ/শিল্পী: ভূপেন হাজৰিকা

জাৰ্মানীত ১০ দিন

 বৰ্তমান সময়ত আন্তঃবিভাগীয় বিজ্ঞানৰ ভৰপূৰ সময় ৷ লাহে লাহে বিভাগসৰ্বস্ব সীমাৰেখাবোৰ নোহোৱা কৰি বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ যিকোনো কঠিন সমস্যা সমাধানৰ বাবে বা নতুন প্ৰযুক্তি উদ্ভাৱনৰ বাবে বিভিন্ন বিষয়সমূহৰ বিশেষজ্ঞ সকল একেলগ হৈ প্ৰতিটো বিষয়ৰে জ্ঞান আৰু স ঁজুলি সমূহক একত্ৰিত ভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিবৰ উদ্যোগ লৈছে ৷ তেনেধৰনৰ এক নতুন বিশিষ্ট ক্ষেত্ৰ হ'ল চিষ্টেমচ্ বায়'লজী ৷ বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ বিভিন্ন বিষয়ৰ (আণৱিক জীৱবিজ্ঞান, পদাৰ্থবিজ্ঞান, ৰসাযণ, পৰিসংখ্যা, কম্পিউটাৰ বিজ্ঞান, অভিযন্ত্ৰণৰ বিভিন্ন বিভাগ আদি) বিশেষজ্ঞ সকলক একেলগ হৈ প্ৰকৃতিৰ আটািতকৈ জটিল অভিযন্ত্ৰণ জীৱ আৰু জীৱন প্ৰক্ৰিয়াসমূহক বিস্তৃত ভাৱে অধ্যযন কৰি পৰিৱৰ্তিত সময়ৰ লগত খাপ খাব পোৱাকৈ মানৱ সভ্যতাৰ লগতে জীৱজগতৰ বাবে ফলদায়ক নতুন প্ৰযুক্তি যেনে বিভিন্ন কঠিন ৰোগৰ ঔষধ, চিকিৎসাৰ উপায়, জিনীয় অভিযন্ত্ৰণ জৰিয়তে নতুন নতুন জীৱপ্ৰজাতিৰ বিকাশ আদিৰ বাবে চিষ্টেমচ বায়'লজী নামৰ বিভাগটোৰ জন্ম দিছে ৷ ইয়াত বিশেষজ্ঞ সকলে তেখেতসকলৰ  বিভিন্ন বিভাগ বিশিষ্ট জ্ঞানক একেলগ কৰি প্ৰকৃতিৰ কঠিনৰ পৰা কঠিনতম অভিযন্ত্ৰন সমূহক সবাটোকৈ শক্তিশালী কম্পিউটাৰৰ সহায়ত একত্ৰিত কৰি অধিক কৃটিম মেধাবিশিষ্ট জীৱ প্ৰযুক্তি যেনে যুগান্তকাৰী ইলেক্ট্ৰণিক চাৰ্কিটৰ নিচিনা জেনেটিক চাৰ্কিট উদ্ভাৱনৰ বাবে চেষ্টা চলাইছে আৰু বহু পৰিমানে সফলো হৈছে ৷ এক প্ৰকাৰে বাঘে চাগে একেলগে কাম কৰাৰ নিচিনা কথা ৷  কিন্তু এই ক্ষেত্ৰখন এতিয়াও চালুকীয়া অৱস্থাতেই আছে ৷ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰৰ বিশেষজ্ঞ সকলে এতিয়া ঢাপলি মেলিছে এই যুগান্তকাৰী সম্ভাৱনাবিশিষ্ট নতুন ক্ষেত্ৰখনলৈ ৷ অসমটো বাদেই আগন্তুক শতিকাৰ অন্যতম শক্তিশালী দেশ বুলি প্ৰক্ষেপিত  ভাৰততেই এতিয়াও এই বিষয়ত গুৰুত্ব প্ৰদান নকৰাটো দুখৰ বিষয় ৷ চিষ্টেমচ্ বায়'লজী বুলিয়েই নহয়, যিকোনো আন্তবিভাগিয় ক্ষেত্ৰত বিভাগিয় পৰিসীমাত ঠেক গণ্ডীক পাৰ কৰি একেলগে কাম কৰাৰ মানসিকতা আমি এতিয়াও গোটাব পৰা নাই ৷

এই বছৰৰ দ্বাদশ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চিষ্টেমচ্ বায়'লজী সমাৰোহ ২০১১ অনুস্থিত হৈ জাৰ্মানীৰ অন্যতম চহৰ হেইডেলবাৰ্গত ৷ ২০১০ চনত স্কটলেণ্ডৰ এডিনব'ৰা চহৰত অনুষ্ঠিত হোৱা ১১ সমাৰোহত ৬৩ খন দেশৰ ১৩০০ অংশগ্ৰহণকাৰীৰ আৰু ৬৫০ খন গৱেষণাপত্ৰত ভিতৰত অভাজনৰ গৱেষণা পত্ৰখনে তিনিখন শ্ৰেষ্ঠ গৱেষণাপত্ৰৰ বিচাৰত উঠাত এইবছৰৰ সমাৰোহত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ বাবে যুৱ বিজ্ঞানীৰ এক ভ্ৰমন বৃত্তি লাভ কৰো ৷ এই আপাহতে পৃথিৱীৰ অন্যতম উন্নত দেশ জাৰ্মানীখন চাই লোৱাৰ পৰিকল্পনা কৰিলো ৷ সমাৰোহৰ তাৰিখ ২৮ আগষ্টৰ পৰা ২ ছেপ্তম্বৰলৈ ৷ মই আৰু এসপ্তাহ থাকি লগৰ কেবাজনো বন্ধুক লগ কৰাৰ লগতে আন কেইখন মান চহৰৰ অভিজ্ঞতা লোৱাৰ পৰিকল্পনা ঠিক হ'ল ৷ ২৬ আগষ্টলৈকে নৰৱেৰ স্টেভেংগাৰ নামৰ চহৰত আন এখন সপ্তাহযোৰা বৈজ্ঞানিক সমাৰোহত ব্যষ্ট থকাৰ পাছত মাত্ৰ এদিনৰ বাবে মই বাস কৰা চহৰ নৰৱেৰ ট্ৰনধেইম পালোহি মাত্ৰ এদিনৰ বাবে ৷ এদিনৰ ভিতৰতে অলপ জিৰনি লৈ জাৰ্মানীৰ ভ্ৰমনৰ বাবে প্ৰস্তুতি কৰিলো ৷ ২৭ তাৰিখৰ দিনা ট্ৰনধেইমৰ ভাৰ্নাচ বিমানঘাটীৰ পৰা কেএলএম নামৰ বিমান সংস্থাটোৰ বিমানে নেডাৰলেণ্ডচৰ ৰাজধানী চহৰ আমষ্টাৰডামৰ শ্বিপ'ল বিমানঘাটী হৈ আন এখন বিমানেৰে জাৰ্মানীৰ মূ্খ্য আৰু পৃথিৱীৰ অন্যতম ব্যস্ত অত্যাধুনিক ফ্ৰাংকফাৰ্ট বিমান বন্দৰত নামিলোগৈ ৷ শ্বিপ'ল বিমানবন্দৰটো মোৰ বৰ ভাল লাগে, হাতত পোৱা কিছুসময়তে বিশাল বিমানবন্দৰৰ কিছু অংশত টিঘিল ঘিলালো ৷ দিনটো খুউব ফৰকাল আছিল ৷ এনে দিনত তলৰ ভৌগোলিক সাজ সজ্জা বৰ সুন্দৰকে দেখা পোৱা যায় ৷ বিশেষকৈ আমষ্টাৰডামৰ ওচৰত   বিমান অৱতৰন আৰু উৰণৰ সময়তয় দেখা চহৰখনৰ সুপৰিকল্পিত জ্যামিতিক সজ্জাৰ নলাসমূহৰ জালিকা আৰু বৃহৎ বৃহৎ ৱি'ন্দমিল সমূহৰ দৃশ্য চাই হে ঁপাহ নপলায় ৷ নেদাৰলেন্দচ আৰু জাৰ্মানীৰ সীমাত সেউজীয়া ডাঠ অৰণ্য আৰু পূৰঠ শস্যৰ সোণালী, শৈশৱত উমলি ডাঙৰ হোৱা সেউজীয়া পথাৰবোৰ দেখিলে অসমৰ গা ঁৱৰ পথাৰবোৰলৈ বৰকৈ মনত পৰে ৷  ট্ৰনধৈইমৰ পৰা ফ্ৰাংকফাৰ্টলৈকে মুঠ ৪৷৩ ঘন্টা মান লাগিল ৷ মই যাব লাগিব মানহেইম নামৰ এখন চহৰলৈ যি ফ্ৰাংকফাৰ্টৰ পৰা ১৩০ কিলোমিটাৰ মান দূৰত্বত ৷ অলপো অসুবিধা নোহোৱাকৈ বিমান বন্দৰত থকা অত্যন্ত সহজ দিক্ নিৰ্দেশনা ফলক সমূহ অনুসৰণ কৰি দ্ৰুতবেগী ট্ৰেইনষ্টেচন পালোগৈ ৷ ইতিমধে্য প্ৰায় এমাহ আগতেই মই ইন্টাৰনেটৰ যোগেদি ট্ৰেইনৰ টিকেট সংগ্ৰহ কৰি থৈছিলো ৷ আগতীয়াকৈ সংগ্ৰহ কৰি থ'লে যথেষ্ট সস্তাতে পোৱা যায় ৷ জাৰ্মানীৰ ব্যক্তিসকলৰ লগতে ৰাজহুৱা পৰিবহন ব্যৱস্থাৰ সময়ানুৱৰ্তীতাৰ কথা শুনি আছিলো ৷ আৱেলি ৫ বাজি ৫৪ মিনিটত যাব লগা ট্ৰেইনখন ৫ বাজি ৫৩ মিনিটত আহ পালে আৰু ৫ ৫৪০০ ঘড়ীৰ কাটাৰ লগত মিলাই যাত্ৰা কৰিলে ৷ কিবা কাৰণত ১৫ মিনিটতকৈ পলম হ'লে (সাধাৰণ পৰিস্থিতি যিটো অভাৱনীয় কথা) যাত্ৰীক সম্পূৰ্ন টিকেটৰ খৰছ ঘূৰাই দিয়াৰ উপৰিও বিনামূলীয়া ভ্ৰমনৰ ব্যৱস্থা কৰি দিয়ে ৷ কৰ্মক্ষেত্ৰটো জাৰ্মান সকলে সময়ানুৱৰ্তীতা বজাই চলে আৰু যিমানেই ডাঙৰ ব্যক্তি নহওক কিয় বা যিকোনো জাতি ধৰ্ম-বৰ্ণৰ কোনোবাই কেইছেকেণ্ডমানো দেৰিকৈ কোনো সভাগৃহ আদিত প্ৰৱেশ কৰিলে প্ৰায়েই অলপ হীনভাৱেৰে চাই ৷ আইচ নামেৰে জনাজাত দ্ৰুতবেগী সেৱাৰ আমাৰ ট্ৰেইনখন গৈ ২৫ মিনিটৰ ভিতৰতে ১৩০ কিলোমিটাৰ অতিক্ৰম কৰি মানহেইম নামৰ চহৰখন পালেগৈ ৷ মূল ষ্টেচনৰ পৰা অলপো অসুবিধা নোহোৱাকৈ ৰাজহুৱা ট্ৰামগাড়ী ব্যৱহাৰ কৰি আগতেই বুক কৰি ৰখা হোটেল কতৃপক্ষৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি হোটেলত উপস্থিত হ'লো ৷ হোটেলৰ কোঠাত বস্তু বাহানি ৰাখি অলপ জিৰনি লৈ হাতত কেমেৰাটো লৈ চহৰৰ মূল কেন্দ্ৰ বা জাৰ্মান ভাষাত জেন্ট্ৰামলৈ ওলালো ৷ এনেয়ো সাপ্তাহান্তিকত ইউৰ'পীয়ান চহৰবোৰ ৰঙীন হে পৰে ৷ 

জনসংখ্যাৰে ৰিয়ান নদীৰ পাৰত অৱস্থিত জাৰমানীৰ এখ উল্লেখযোগ্য ঔদ্যোগিক চহৰ ৷ ইয়াতেই কেইবটাও বহুজাতিক উদ্যোগৰ  প্ৰধান কাৰ্য্যালয় আছে ৷ পৃথিৱীৰ প্ৰথম মাৰ্চিদিছ খন ইয়াতেই তৈয়াৰ কৰা হৈছিল ৷ নামৰ তথ্য প্ৰযুক্তি প্ৰতিস্থানটোৰো জন্মস্থান মানহেইম চহৰ ৷ বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত জাৰ্মান সকলৰ প্ৰযুক্তিগত দক্ষতাৰ বাবেই মিত্ৰ বাহিনীয়ে ভয় কৰিছিল ৷ অৱশ্যে ২য় বিশ্বযুদ্ধত আনবিলাক চহৰৰ দৰেই এইখন চহৰৰো প্ৰায় ৭০ শতাংশ ঘৰ বাৰী ধ্বংস হৈছিল ৷ তথাপিও অতি সুপৰিকল্পিত ১৭ শ ১৮ শ শতিকাৰ ঘৰবোৰ আজিও একেদৰেই লোকসকলে বসবাস কৰি আছে ৷ প্ৰায়বিলাক পুৰণি আৱাসিক অঞ্চলতে নতুন গৃহ নিৰ্মানৰ অনুমতি দিয়া হোৱা নাই, ইয়াৰ জৰিয়তে প্ৰায়বিলাক ইউৰোপীয়ান চহৰতে নিজৰ ঐতিহ্যক ধৰি ৰখাৰ চেষ্টা কৰে ৷  সেই অতীতৰে পৰা ধৰি বিজ্ঞান-প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত সময়তকৈ আগত চলা এটা জাতি হ'ল জাৰ্মান ৷ তেখেত সকলে আজিৰ লগতে আহিবলগা ১০-১৫ বছৰৰ পাছৰ সময়ৰ কথা চিন্তা কৰি প্ৰযুক্তি উদ্ভাৱনত ব্ৰতী ৷ দিনটোৰ ভাগৰ থকাৰ বাবে বেছি ঘূৰা ঘুৰি নকৰি এখন ইটালিযান পিজেৰিয়াত পিজ্জা এটা খাই হোটেললৈ উভতিলো ৷